Aşının hazırlanışı ve insanlara ulaşmasına kadar geçen süre olan aşılarda dağıtım süreçleri, aslında önemli bir yolculuk. Çünkü aşılar bağışıklık sistemimizin virüsleri, bakterileri ve onların zararlı ürünlerini tanımasını sağlıyor. Böylece gerçek tehlike ile karşılaşınca daha etkili bir savunma mümkün oluyor. Aşıların sağladığı koruma ile aşının etkili olduğu hastalıklar tamamen önlenebileceği gibi daha hafif seyredebilmesi de mümkün oluyor. Bu şekilde özetlenebilen aşının faydaları, aslında insan sağlığı için aşı olmanın ne kadar önemli olduğunu da ortaya koyuyor.
Aşılarda dağıtım süreçleri bakımından aşıların taşınması ve saklanması özellikle önem taşıyor. Çünkü aşılar sınırlı sayıda üretilebiliyor. Bununla birlikte kolay bozulabildiği için aşıların uygun sıcaklık ortamında saklanması gerekiyor. Bu nedenle aşılarda dağıtım süreçleri hassasiyet gösterilmesi gereken bir konu haline geliyor.
Aşı taşımacılığı konusunda “Soğuk zincir uygulaması nedir?” sorusu, cevaplanması gereken sorular arasından öne çıkıyor. “Aşıları saklama koşulları nasıl olmalı?” sorusu da bu süreçte dikkat edilmesi gereken unsurlar arasında çok merak ediliyor. Covid-19 salgınıyla beraber aşılar daha çok konuşuluyor. Aşı dolaplarının kullanımına da ihtiyaç artıyor. Bu nedenle, yazımızda aşılarda dağıtım süreçleri hakkında önemli bilgilere yer veriyoruz.
Aşı Nedir ve Nasıl Saklanır?
Aşı nedir sorusuna yönelik olarak farklı cevap alternatifleri mevcut. Aşılar; canlılar üzerinde hastalık yapma yeteneğinde olan virüs, bakteri vb. mikropların hastalık yapma özelliklerinden arındırılmasını sağlayan biyolojik ürünler olarak tanımlanabiliyor. İnsan vücudu böylelikle kendisine zarar vermeyen mikrop ya da toksinleri tanıyor, onlara karşı bir savunma geliştiriyor. Böylece gerçek mikropla karşılaşma durumunda önceden geliştirilmiş savunma sistemi ile savaşıyor. Bunun sonucunda kişi hastalığa yakalanmıyor, yakalansa dahi daha kolay atlatıyor. Aşı bağışıklık kazandırıyor. Oluşan bağışıklama genellikle ömür boyu vücutta kalıyor. Daha sonra hastalık etkeni ile karşılaşırsa da vücut onu etkisiz kılmak için mücadele ediyor.
Bağışıklama, aşı ile önlenebilir hastalıkların ve ölümlerin önlenmesi açısından en önemli toplum sağlığı müdahaleleri arasında yer alıyor. Aşı sayesinde toplumlar hastalık ve salgınlardan korunuyor. Aşı, özellikle küçük çocuklara ürkütücü gelse de sağlık için önemli olduğu vurgulanıyor. Fark edilemeyecek kadar etkisiz virüsler, salgınlar için hem çok önemli hem de faydalı bir önlem olarak kullanılıyor. İşte aşılarda dağıtım süreçleri, aşının sağlık için bu kadar önemli olması sebebiyle dikkat çekiyor.
Aşılar nasıl saklanır sorusunda birçok etken rol oynuyor. Aşıların son kullanma tarihine kadar dayanıklılığının sürdürülmesi için önemli. Aşılar genellikle +2°C ile +8°C arasında muhafaza edilmekle birlikte özel saklama koşulu olan aşılar da bulunuyor. Örnek vermek gerekirse Covid-19 aşısı için -70 derece gerekiyor. “Aşıların saklanma koşulları nasıl olmalı?” sorusunun yanıtı kapsamında, dikkat edilmesi gereken kriterler bulunuyor:
- Aşıların aşı saklama dolabında saklanması gerekiyor.
- Aşı dolabı olarak buzluk ve alt bölümü ayrı olan çift kapılı no-frost buzdolaplarının tercih edilmesi öneriliyor.
- Aşı saklama dolabının ısısı hafta içi sabah ve akşam, hafta sonu ve diğer tatil günlerinde günde bir kez kontrol edilerek ısı izlem çizelgesine kaydedilmesi önem taşıyor.
- Dolap kapağına hiçbir şey konulmaması, buzdolabında aşı dışında içecek, yiyecek ve benzeri maddeler saklanmaması gerektiği vurgulanıyor.
Aşıların dağıtımı esnasında nasıl muhafaza edildiği çok önemli. Bu da doğru aşı dolaplarının tercih edilmesinin, aşılarda dağıtım süreçleri için ne kadar etkili olduğunu gösteriyor.
Aşılarda Soğuk Zincir Uygulaması
Soğuk zincir nedir sorusu, aşının dağıtım sürecinde önemli bir unsur. Soğuk zincir; istenilen miktarda etkin aşının, ihtiyacı olan kişilere doğru sıcaklıkta ulaşmasını sağlayan, insan ve malzemelerden oluşan sisteme verilen ad olarak karşılık buluyor. Aşılar çok sıcak veya soğuk ısıya maruz kalırsa etkinliklerini kaybediyor. Bu yüzden soğuk zincir sistemi mutlaka kullanılması gerekiyor.
Aşılarda soğuk zincir kırılması konusunda dikkatli olunması önem taşıyor. Unutulmaması gereken bir konu da sadece yüksek ısı değil, düşük ısıların da aşılara zarar veriyor olması. Aşılarda soğuk zincirin kırılmasındaki etkenler şu şekilde listeleniyor:
- Maruz Kaldığı Sıcaklık
Aşının maruz kaldığı ısı +2ºC ila 8ºC ‘nin dışında ise aşıya zarar veriyor.
- Maruziyetin Süresi
Aşının etkinliğinin korunması düşük ya da yüksek ısıya maruz kalma süresi ile doğru orantılı olarak değişiyor. Isıya maruz kalma süresi ne kadar fazla ise zarar o derece fazla oluyor.
- Aşının Cinsi
Canlı aşılar yüksek ısıya maruz kaldıklarında aktivitelerini çok çabuk kaybediyorlar. İnaktif aşılar da yüksek ısıda etkinliklerini kaybediyor; fakat canlı aşılardan daha dirençli olabiliyorlar. İnaktif aşılar ise düşük ısılara çok hassas oldukları için dondurulurlarsa etkinliklerini çok çabuk kaybediyorlar.
- Önceki Depolama Şartları
Isıya maruz kalan aşıların, maruz kaldığı seanstan önceki depolama şartları da etkinliğin kaybedilmesinde etkili oluyorlar.
- Son Kullanma Tarihinin Yakınlığı
Soğuk zinciri kırılan aşıların son kullanma tarihi yaklaştıkça etkinliklerini kaybetmeleri o kadar kolaylaşıyor.
Aşılarda dağıtım süreçleri açısından soğuk zincir uygulamasının sağlıklı yürütülmesi gerekiyor. Soğuk zinciri kırıldığından şüphe edilen aşıların, soğuk hava deposunda, bu aşılar için ayrılmış özel yere konulması ve işaretlenmesi gerektiği belirtiliyor. Aşılar için uygun sıcaklığı sağlayan hangi aşı depolama sistemleri tercih edilmeli, önemi de burada ortaya çıkıyor.
Aşı Taşımacılığı ve Önemi
Aşılar, bağışıklık sistemini uyararak hastalığa karşı koruma sağlayan biyolojik ürünler olarak biliniyor. Aşılarda dağıtım süreçleri organize edilirken zarar görmeden insanlara ulaştırılması gerekiyor. Peki aşılar nasıl dağıtılıyor?
“Aşı taşımacılığı nedir?” sorusu, sağlık sektöründe oldukça önemli. Aşı taşımacılığı; soğuk zincir ve bağışıklama tedarik zincirini kapsayan insan, malzeme ve ekipmanların kullanılarak yürütülmesi olarak karşılık buluyor. Bu aşamada malzeme kalitesinin gözetilmesi, ekipmanların bakım-onarım ve tedariki ile eğitime kadar yürütülen tüm faaliyetler bir bütün olarak değerlendiriliyor. Bu faaliyetler 3 ana başlıkta toplanıyor.
- Planlama ve tedarik
- Depolama ve dağıtım
- Soğuk zincir yönetimi ve izlenmesi
Aşı taşımacılığı faaliyetlerinin etkin bir unsuru olan aşılarda dağıtım süreçleri planlanırken, aşıların depolanması ve dağıtım sırasında uygun koşulların sağlanması önemli. Bu da uygun aşı dolaplarının önemini artırıyor. Bu noktada “Aşılar dağıtılırken nelere dikkat edilmeli?” sorusu akla geliyor. Bu konuda doğru sıcaklığın korunması, zamanında teslim edilmesi ve gerekli önlemlerin alınması öncelikli görülüyor.
Aşılarda Dağıtım Süreçleri İçin Aşı Dolaplarının Önemi
Aşı taşımacılığı faaliyetleri sürdürülürken, en çok kullanılan araç ve gereçlerin başında soğuk kutular, aşı nakil kapları, aşı taşıyıcılar, buz torbaları, buz kapları, buzdolabı, soğutmalı araçlar, sıcaklık takip cihazları geliyor.
Aşı dolabı nedir merak edenler için, aşıların temin edildikten sonra kullanılacağı zamana kadar muhafaza edilmesini sağlayan saklama araçları olarak açıklamak mümkün. Ölü ve canlı bakteriyel aşılar +2/+8 C’ler arasında saklanırken, viral aşılarda ise bu ısı aralığının -15/-20 C’ler arası olması bekleniyor. Aksi takdirde aşıların bozulma riski oluşuyor. Aşılarda dağıtım süreçleri bakımından aşı dolaplarının işlevine gelince, aşıları istenen uygun sıcaklıkta saklamak isteyenler için sağlıklı bir çözüm sunuyor.
Aşılar Coolermed ile Güvende
Aşı saklama dolabı nasıl olmalı sorusu Coolermed ürünlerinde karşılık buluyor. Çünkü Coolermed soğutucular, farklı hacimdeki ürünler aynı anda birden fazla aşının saklanabilmesini sağlıyor. Coolermed ürünleri arasında yer alan Eco aşı dolapları ayarlanabilir raf özelliğine sahip. Bu sayede aşı ve ilaç gibi birbirinden farklı ve hassas ürünleri saklamada büyük avantaj elde ediliyor.
Coolermed aşı dolaplarında; farklı hacimleri kapsayan ürün alternatifleri bulunuyor. Bu ürünler; sahip olduğu özellikleriyle aşıların saklanma koşulları nasıl olmalı, bu konuda önemli ipuçları veriyor:
- Blok kapı veya cam kapılar kullanılıyor.
- İç gövde yapısı paslanmaz çelikten üretiliyor.
- Kapı kilit sistemi sayesinde yetkili olmayan isimler dolapları açamıyor.
- Raf sayıları farklılık gösterebiliyor. Aynı zamanda ürünlerin bir kısmı raf artırma ya da azaltma özelliklerini bünyesinde barındırıyor.
- Kolay menü yönetimi, ürünlerin konforlu bir şekilde kullanılmasını sağlıyor.
Aşılarda dağıtım süreçleri düşünüldüğünde aşı dolaplarına oldukça fazla ihtiyaç duyuluyor. Sizler de aşılarda dağıtım süreçleri için Coolermed ürünlerinden yararlanabilirsiniz. Aşıları; son kullanma tarihlerine kadar geçen sürede güvenle saklayabilirsiniz.
Önceki yazımızı https://coolermed.com/tr/laboratuvar-malzemeleri-ve-saklama-kosullari/ linkinden okuyabilirsiniz.